Boosheid is iets waar ik al mijn hele leven mee worstel. Mijn ouders noemden mij als kind al grappend ‘Boris Buskruit’ omdat ik zo ongelooflijk kwaad kon worden. Eén van de favoriete verhalen over mij voor de theevisite was dat ik als vierjarig jongetje op fietsvakantie een keer de tentstok krom heb geslagen met mijn kleine knuistjes, en dat iedereen op de camping daar toen toch zo hard om moest lachen. Boosheid is iets geworden waar ik me voor schaam en me schuldig over voel.

Ik probeer altijd vriendelijk en aardig te zijn tegen anderen. Het lijkt soms wel of ik alles wat iedereen wil kan aanvoelen. Of is het misschien invullen? Ik moet in ieder geval opletten dat ik mezelf niet verlies terwijl ik zo druk bezig ben met het bevredigen van de door mij veronderstelde behoeften van anderen. Want als ik daardoor mijn eigen behoeften uit het oog verlies, dan krijgen die anderen daar natuurlijk op een gegeven moment van mij de schuld van. En dan word ik ontzettend boos, en ja, daar schaam ik me dan vervolgens weer heel erg voor.

Volgens psycholoog Daniel Goleman, auteur van het boek ‘Emotional Intelligence’, is het hebben en uiten van emoties een natuurlijke functie in ons brein, die van oorsprong bedoeld is om onze behoeften vervuld te krijgen. Het is dus gezond om emoties te voelen, ook boosheid, en het lucht op om het te kunnen uiten. Het is voor mij een bevrijdende gedachte dat we allemaal het product zijn van een evolutionair ontwikkelingsproces van miljoenen jaren. Het maakt me milder ten opzichte van mezelf en anderen wanneer er sprake is van een boze reactie. Marshall Rosenberg, de grondlegger van Geweldloze Communicatie, noemt boosheid samen met schaamte, schuld en depressie ‘de vier vrienden’ omdat ze je waardevolle informatie geven over wat er kennelijk belangrijk voor je is. Hoewel iedereen er wel eens ‘last’ van heeft van deze emoties, leren we er nauwelijks iets over in onze opvoeding of op school. Behalve dan misschien dat we ze moeten inslikken. 

Geweldloze Communicatie heeft mij veel inzichten en vaardigheden opgeleverd waar ik op dagelijkse basis profijt van heb. Ik kan nog steeds zo nu en dan flink uitvallen tegen vrienden, mijn kinderen, mijn ouders, mijn partner, collega’s of mijn ex, met name als de druk(te) me te veel wordt. En daarna voel ik me rottig. Maar tegelijk ben ik blij dat ik mijn frustratie inmiddels in veel gevallen op tijd voel opkomen, en dat ik steeds vaker keuzes maak waardoor het niet meer zover komt. En als ik dan toch irritatie of woede voel opkomen, ken ik inmiddels manieren om mezelf te kalmeren of uit de situatie te stappen. Als ik mijn boosheid er dan toch uit gooi, komt ie er steeds vaker uit op een manier die de schade aan de relatie met de ander binnen de perken houdt. Ik weet inmiddels ook beter hoe ik achteraf mijn boosheid kan ontleden voor mijzelf om te begrijpen wat het nu echt was dat mij zo raakte en kan ik dit aan de ander uitleggen zodat er weer verbinding mogelijk is.

Kijk hier welke trainingen ik aanbied op het gebied van Mindfulness en Geweldloze communicatie.