In Geweldloze communicatie wordt onderscheid gemaakt tussen een manier van communiceren die verbindt en een manier die verwijdert. Om deze verschillende manieren van communiceren te illustreren, worden vaak de Giraf en de Jakhals als symbool gebruikt. De jakhals staat daarbij voor communicatie vanuit dominantie en afhankelijkheid en de giraf voor communicatie vanuit compassie en zelfbewustzijn. Maar waar komen die malle poppen eigenlijk vandaan?

De jakhals

Terwijl hij in de jaren ’90 door Europa reisde om over zijn model van Geweldloze Communicatie te vertellen werd Marshall Rosenberg vaak door deelnemers van zijn workshops van en naar de luchthaven gebracht. Een dame die hem regelmatig vervoerde had de neiging om telkens tijdens de autorit bij hem leeg te lopen over de onhebbelijkheden van haar echtgenoot. Toen Marshall weer eens bij deze vrouw in de auto zat, vroeg hij haar op luchtige toon hoe het nu met haar en ‘die ouwe jakhals’ gesteld was (“Are you still dealing with that old jackal?”). De vrouw reageerde zo sterk op deze metafoor dat ze bijna van de weg reed terwijl ze riep dat dit precies samenvatte wat haar man volgens haar was. Iemand die de hele tijd probeerde haar in de hielen te bijten (“That’s exactly what he is — always nipping at my heels!”).

Marshall genoot zo van de sterke reactie die deze metafoor opriep dat hij in zijn trainingen aan deelnemers begon te vragen wie er een jakhals in zijn/haar leven heeft. De vergelijking werd vaak met gelach van herkenning ontvangen. Hij besloot de Jakhals erin te houden. Toen hij een keer van een cursist in de pauze een pop van een jakhals cadeau kreeg in de pauze, besloot hij deze te gebruiken. Het zorgde voor veel humor en levendigheid in de training. En zo deed de jakhalspop zijn intrede.

De giraf

In eerste instantie was de tegenhanger van de jakhals een eend. Marshall Rosenberg gebruikte de eend vaak met betrekking tot het ingaan op verzoeken. ”Doe alsjeblieft alleen wat ik vraag als je dat doet met de vreugde van een kind dat een groep hongerige eenden voert”. Hij bedoelde daarmee te zeggen dat je alleen iets moet doen vanuit een oprechte behoefte om het leven aangenamer te maken voor jezelf en de ander, zodat ontvangen en geven samenvallen. Zodra je iets doet vanuit schaamte, schuldgevoel, plichtbesef, angst of om liefde te kopen, dan is dit volgens Rosenberg een potentiële bron van geweld. Jijzelf of iemand anders zal er op een bepaald moment de prijs voor betalen als je iets tegen je zin in doet.

Marshall werd er echter tijdens workshops op gewezen dat de kleine eend nooit opgewassen zou zijn tegen de veel grotere en sterkere jakhals als het er echt op aan komt. Daarom maakte de eend  plaats voor de grotere, en sterkere giraf. De giraf is het landdier met het grootste hart, dat staat voor compassie, en de langste nek, dat staat voor het lange termijnperspectief op de gevolgen van je eigen handelen.

Uitleg over de giraf en de jakhals

In de onderstaande video legt Marshall Rosenberg met de nodige humor het verschil tussen de communicatiestijl van de jakhals en de giraf uit. Meer over wie Marshall Rosenberg was lees je in deze blogpost.